Reageer je nog of luister je al?

Informatie overstroomt ons dagelijks. En het liefst willen we zo snel mogelijk reageren op een ander. Echter zit het geheim van sterkere relaties niet zozeer in het (snel) zenden, maar in effectiever luisteren. Luisteren om de ander te begrijpen heeft veel meer effect dan luisteren om te antwoorden. Binnen DISC herkennen we verschillende luisterstijlen die corresponderen met gedragsvoorkeuren. Door ze in te zetten versterken we verbinding, begrip en samenwerking.

Een team voorbeeld

Stel een team bestaat uit een mix van verschillende stijlen. In een feedbackmoment wil iemand iets delen. Iemand die veel kenmerken vertoont van een rode gedragvoorkeursstijl zou snel willen ingrijpen om tot een oplossing te komen. Iemand met een hoge gele score zou opnieuw willen connecten en juist empathisch reageren. Iemand die veel groene gedragsvoorkeuren laat zien zal de stilte willen houden maar toch gehoord willen worden. Iemand met een hoge blauwe score zal vragen naar een feitelijke onderbouwing of een bewijs. Als facilitator tijdens een overleg zou je kunnen oefenen met situaties waarin de deelnemers bewust luisteren volgens elkaars stijl. Je vraagt iemand met veel kenmerken van de rode gedragsvoorkeursstijl om eerst stil te luisteren, iemand met veel geel om concreet te benoemen wat de kern is, iemand met overwegend groen om assertief zijn beleving uit te spreken en iemand met veel bauw om in heldere kernvakken te vragen 'wat bedoel je precies?'.

Onthoud dat iedereen altijd in meer en mindere mate gedrag vertoont van alle vier de kleuren. Welke unieke verhouding tussen de verschillende gedragsvoorkeuren heeft jouw trainee/coachee? Ontdek het in een uitgebreide DISC analyse.

Beknopte samenvatting van verschillende luisterstijlen

Strategisch luisteren - Deze luisterstijl is gestructureerd en doelgericht. “wat is het kernprobleem en wat moet ik ermee?”.

Ze luisteren selectief, vooral naar informatie die relevant is voor het behalen van hun doelen of het oppakken van nieuwe uitdagingen. Ze zijn geneigd om al na te denken over een oplossing of de volgende stap terwijl de ander nog aan het praten is (reageren in plaats van luisteren). Lange, gedetailleerde verhalen kunnen hun ongeduld opwekken.

Coaches kunnen helpen impactvoller te luisteren door hen drie seconden stilte te laten toepassen na een vraag en hen te laten samenvatten wat ze gehoord hebben voordat ze reageren. Hierdoor leren ze luisteren mét nieuwsgierigheid in plaats van vooral gericht te zijn op oplossingen en antwoorden.

Sociale luisterstijl - Deze luisterstijl hoort alle verhalen, bedenkt verbanden en legt verbindingen. Ze kunnen geneigd zijn te veel te praten om de sfeer comfortabel te houden of om de ander te ondersteunen. Ze kunnen moeite hebben met directe kritiek of confrontatie, omdat ze goedkeuring en acceptatie zoeken. Er is een groot gevoel van herkenning en verbondenheid met anderen. “Hoe was de situatie voor jou?”.

In de coaching kun je hen helpen om de concrete 'kernboodschappen' te onderscheiden van de overige informatie én helder te benoemen. Door te vragen: "Wat is het belangrijkste wat jij hier hoort?" leren ze focus aanbrengen in hun warme, enthousiaste luisterstijl.

Verbindend luisteren - Deze luisterstijl is uitnodigend en meelevend. Zowel feiten als gevoelens worden gehoord. Ze luisteren met aandacht voor de emotie en zoeken de relatie achter de boodschap . Ze proberen zich in te leven in het perspectief van de ander.

Echter benoemen ze niet snel meningsverschillen en gaan confrontaties uit de weg. Coaches kunnen hen ondersteunen door open vragen te stellen zoals: "Hoe ervaar jij dit echt als we dit zouden veranderen?". Op die manier oefenen ze een assertieve verbinding waarin ze hun oprechte mening leren uiten zonder onnodige schade.

Analyserende luisterstijl - Deze luisterstijl richt zich op feitelijke onderbouwing en sturing. Deze stijl stelt gerichte vragen en zoekt naar logica.

Ze luisteren aandachtig, kritisch, analyseren wat er gezegd wordt en hebben tijd nodig om informatie te verwerken voordat ze reageren. Ze kunnen mogelijk ongemakkelijk worden bij emotionele of vage communicatie.

Trainers kunnen hen helpen door hen oefeningen te geven in het ‘vertalen’ van hun analytische luisterdata naar begrijpelijke samenvattingen. Hiermee slaan ze de brug naar de rest van het team die liever overzicht of emotie hoort.

Een mens beschikt over alle verschillende voorkeurstijlen, in unieke verhoudingen. Iedere combinatie gedragsvoorkeursstijlen kent zijn sterke krachten en valkuilen in communicatie en interactie. Met behulp van een DISC analyse kun je trainee/coachee helpen deze te concretiseren en ermee aan de slag te gaan.

Teams leren luisteren voor optimale samenwerking

Wanneer er binnen teams aandacht wordt besteed aan effectief leren luisteren naar elkaar zal er een wereld van verschil worden waargenomen. Het DISC-model biedt namelijk diepgaande inzichten in hoe verschillende gedragsvoorkeursstijlen communiceren en luisteren, hoe je je aanpak hierop kunt afstemmen om misverstanden te verminderen en meer verbinding te ervaren.

De kern van effectieve communicatie is de overgang van 'reageren' naar 'luisteren'. Hiervoor kunnen mensen onder andere het volgende oefenen:

Actief leren luisteren door je volledig te richten op de ander, zowel verbaal als non-verbaal. Je leert je meer te verplaatsen in een ander, niet alleen de woorden te horen maar ook de gevoelens en behoeften. Dit is empathisch luisteren. Ten slotte is het belangrijk om te oefenen hoe de luister- en communicatiestijl kan worden aangepast aan een ander. Bijvoorbeeld door soms geduldiger te zijn, soms juist meer directe vragen te stellen, soms extra ruimte te geven aan emoties en soms juist meer focus te hebben op de feiten.

Als trainer, coach of HR-professional heb je de unieke kans om teams en individuen te leren hoe kennis van DISC-gedragsvoorkeursstijlen hen kan helpen bij het oppikken van signalen van de ander. Welke gedragsvoorkeursstijlen zie je terug binnen het team dat je begeleidt. Ontdek het in een DISC Team Rapportage. Reageer je nog of luister je al?